please order our record with the wonderful label esc.rec.
escrec.bandcamp.com/album/pas-maar-op-want-deze-tas-is-van-zorro-en-zorro-houdt-van-mij
(… and Zorro cares for us)
In a contemporary version of ’L’ Histoire du Soldat’, Plan Kruutntoone and Reinier van Houdt roam the rough edges of holes in plaster, at home in a dangerous world. Sleeping in the flag, accepting their free daily buns. Gratefully learning from Igor S. and Sonic Y. while upholding the red flower.
Together with Garshin we inspect the ward. And with Rosa; dear and beautiful retarded alto. And Chleb; singer with the wooden voice. And Zorro cares for all.
Esc.rec. releases 'Watch out, this bag belongs to Zorro (... and Zorro cares for us)' as a 180 gramms LP with download, and as a CD. Both download and CD come with two extra tracks. It’s Plan Kruutntoone's sixth, and the trio without compromise found the tenderest and coolest piano player ever, to join forces.
On behalf of the Olympic Comittee and the full Administration in Exile, do take care!
Love,
Z
--
Review by Sven Schlijper-Karssenberg in Vital Weekly:
"For the 'Zorro'-LP (there's also a CD featuring two additional tracks) Plan Kruutntoone joins forces with one of today's best pianists in the avant-garde realm: Reinier van Houdt. He recently released a delightful solo 12" on Matière Mémoire and who we all know Van Houdt from his splendid renditions of contemporary (often physically quite demanding) composed piano works (check out the stellar double cd on Moving Furniture Records featuring works by Alvin Curran; Vital Weekly 1182) and of course his work with Current 93.
Plan Kruutntoone and Van Houdt present a conceptual narrative here, based around Zorro and Rosa, geography (and Spielberg) and Brodski, or, to put it in slightly more practical or technical terms: composed and deranged music and lyrics (and other words) on guitars, basses, drums and a piano. The oddball quality of the work starts with the hand-drawn and -painted artwork, a hard to read tracklisting, some other diagrams and slogans or loosely inserts - Twombly-like even - sentences or parts thereof. "A squeaky spring - No not like that - Plays the red flower". First impression: Tom Waits would not be ashamed to put out a record looking like this, to send the listener into a hazy world of fictional characters of lore and wonder and tall tales told with an air of absolute truthfulness.
Picture this: "A deserted Romney shed, somewhere in the north. Only the chosen ones will gather to perform their religious duty, a service to you, heroes, the worst, since Pearl Harbour. A Kärcher high-pressure water cleaner will be solemnly melted. Into nothingness. …and Zorro cares for us."
Roaming the rough edges of holes in plaster as Plan and Van Houdt say themselves, they feel at home in a dangerous world. Theirs is a world in which the band brim with confidence to wave the flag of Slaapkamers met Slagroom-vibe Sonic Youth and defy expectations with a tip of the hat to equal measures of the aforementioned Tom Waits and the aesthetic of De Kift mixed with The Ex.
Founded on a sturdy conceptual framework Plan Kruutntoone once again fosters an explosive yet poetically pensive mix of unexpected forms and Dada-ish gestures with bizarre and intense observations of the exceptional and the commonplace. The resulting LP is jagged and rugged. Dots and lines somehow seem to connect. Or at least these are presented together, in some sort of formation or togetherness: appearing as natural myths read from a Cy Twombly painting, from a maelstrom of considered actions and deeply energetic rushes of frenetic attacks on the poetic and musical canvas.
A roughness too which makes it utterly logical screws here, in this palace of wonders, are hammered (not turned) into the wall. Oh, if only these walls could speak, one might hear someone say, now or then. On the 'Zorro' LP these walls do indeed speak up without shyness, in multitudes of voices and languages. Like our poet Bernlef: jazz and poetry melt into one; into snow white and technicoloured island-wash of melancholy and yearning - a unity demanding full attention: not the plaster, not the tapestry; not even the whole room or house, but the view and the world, all around. Surely one of the best records of 2020."
--
Review by Gert Derkx in Opduvel:
"Een album van Plan Kruutntoone gaat om meer dan de muziek alleen. De muziek geeft de luisteraar ruimte voor interpretatie en de teksten van Hansko Visser geven stof tot nadenken. Op het nieuwe album, getiteld pas maar op, want deze tas is van zorro (en zorro houdt van mij) krijgt het Groningse trio muzikale bijstand van pianist Reinier van Houdt. Zijn spel is een onlosmakelijk onderdeel van de muziek op het album. Het betekent niet dat Plan Kruutntoone ook maar een concessie doet als het gaat om hun eigenwijze manier van musiceren.
Van Houdt is een pianist die graag van gebaande paden afwijkt. Hij is op zoek naar punten die verder gaan dan compositie, interpretatie en improvisatie. Op zijn cv prijken namen als Alvin Curran, Current 93, Charlemagne Palestine, Yannis Kyriakides, Jürg Frey, John Cage, Alvin Lucier en Luc Ferrari. Daarnaast is hij een van de gangmakers van het muziekcollectief MAZE. De opsomming geeft aan dat de pianist geen hokjesdenker is, niet op zoek is naar het conventionele en openstaat voor muzikale uitdagingen. In die zin past hij perfect bij Plan Kruutntoone.
Het album pas maar op… is gebaseerd op L’Histoire du Soldat, een compositie die Igor Stravinsky in 1918 schreef in Zwitserland. Het werk neemt een opvallende plaats in in het oeuvre van de Russische componist door de invloed van jazz (ragtime) die in het tonale muziekstuk is verwerkt. Het stuk is gebaseerd op een Russisch volkssprookje en werd gecomponeerd voor zeven muzikanten (klarinet, fagot, cornet, trombone, viool, contrabas en slagwerk), een verteller, twee acteurs (soldaat en duivel) en een danseres (prinses). Er bestaat discussie over de vrijheid die Stravinsky zich zou hebben veroorloofd ten opzichte van de originele vertelling van het sprookje.
Als het woord ‘vrijheid’ valt, zijn we direct terug bij Plan Kruutntoone, want dit gezelschap houdt zich natuurlijk voor geen meter aan de partituren (Stravinsky schreef er drie) die de Russische componist van zijn werk vervaardigde. Sterker nog: pas maar op… bestaat uit eigen stukken van de hand van Visser die een gevoel of een herinnering aan het originele stuk teweeg zouden kunnen brengen, maar volstrekt eigenzinnig zijn. Het gaat om een eigentijdse versie van L’Histoire du Soldat en een eigen interpretatie van waar Stravinsky’s compositie voor staat.
Zelfs de tekst van het volkssprookje wordt niet verteld. Visser brengt zijn eigen teksten en liet zich inspireren door twee Russische schrijvers. De eerste daarvan is Sasja Sokolov, een schrijver waarbij taal (ook) de functie van ritme, geluid en associatie vervult. De schriftelijke uitdrukking van Sokolov ligt vaak tussen proza en poëzie in en dat is iets wat je van de teksten en voordracht van Visser ook kunt zeggen. De tweede schrijver waardoor Visser zich liet inspireren, is Vsevolod Garsjin. Hij vocht in de Russisch-Turkse oorlog van 1877-1878. Daarna ging hij schrijven. De oorlog sloeg diepe wonden bij Garsjin en uiteindelijk pleegde hij in 1888 zelfmoord.
De muziek van Plan Kruutntoone is moeilijk te categoriseren. Het is geen rock, geen pop, geen jazz, al zijn er elementen uit die genres te herkennen in de muziek. De muziek is niet rechtlijnig en houdt altijd iets abstracts, maar bevat ook veel emotie. Er wordt op een freejazzachtige wijze gespeeld: vooral niet (samen) op de tel en graag door elkaar heen. Doordat het wel bij elkaar past, blijkt hoe goed er naar elkaar wordt geluisterd. Je moet als luisteraar wel zelf aan de slag, want niet alles wordt voor je uitgetekend. Er zitten net genoeg aanknopingspunten in de muziek om het aantrekkelijk te houden.
Van Houdt is wel wat gewend, maar het musiceren met dit anarchistische trio, naast Visser bestaande uit slagwerker Chris Muller en bassist Bas Alblas, moet toch een uitdaging zijn. De scholing moet overboord en je moet net zo eigenwijs zijn als het Groningse drietal. Het spel van Van Houdt pas verrassenderwijs naadloos in de manier van werken van het trio. Het toont het talent en het aanpassingsvermogen van de pianist. Hij begrijpt Plan Kruutntoone. In stukken waarin hij prominent aanwezig is, zoals opener ‘olympisch comite’ en ‘aardrijkskunde (spielberg)’, wordt zijn pianospel prettig ontregeld met rommelende, piepende, schurende, krakende en wringende geluiden, afkomstig van conventionele instrumenten als drums, bas en gitaar, maar ook van een motor en een brullend orgel en van zelfgemaakte instrumenten als Rosa en Chleb.
Vissers teksten vormen niet een complete vertelling, maar zijn het gereedschap waarmee in combinatie met de muziek een verhaal kan worden geconstrueerd. De teksten worden niet gezongen maar gereciteerd. Visser heeft een aangename dictie, hij articuleert duidelijk en als hij vertelt hang je aan zijn lippen, zelfs als de muziek chaotische vormen aanneemt, zoals in toenemende mate gebeurt in ‘gaten vallen (inspectie)’. Een man wordt een inrichting binnengebracht, waar ook een inspectie plaatsvindt. Of het daadwerkelijk om een verward persoon gaat, is interpretabel, maar de man heeft ervaring met inrichtingen. Visser verwoordt het in de ik-vorm, wat de indruk geeft dat je met hem de gedachten van de hoofdpersoon doorleeft.
Met muzikaal schetsmatig spel en dynamische contrasten wordt spanning gecreëerd in ‘nee, zo niet’. Hetzelfde geldt voor de tekst, die een samenhang suggereert die er wellicht ook is, maar die ook alleen in je hoofd tot stand gekomen kan zijn. Zijn het de overpeinzingen van de in het gesticht opgesloten man? De uitgeschreeuwde woorden “nee, zo niet” klinken radeloos, juist doordat ze worden overstemd door de muziek.
Visser is niet de enige die teksten voordraagt. In ‘brief (gereedschap)’ en ‘brief (borgmeren)’ is Margijn Bosch de verteller, waarbij haar stem is ingevoegd, want zodra haar stem klinkt, is ook achtergrond- of taperuis hoorbaar. Meer dan bij Visser, die de waanzin en wanhoop van de hoofdpersoon lijkt te vertolken, klinkt bij Bosch – vooral in de eerste ‘brief’ – melancholie door in haar stem. Jurgen Veenstra levert vocalen in het lange ‘zorro (psalm)’. Zijn bijdrage wordt ondersteund door houten percussie. Veenstra klinkt als een door het leven geteisterd persoon die zijn eigen wereld heeft gecreëerd. Schots en scheef spel zoals alleen Plan Kruutntoone dat kan, leidt het tweede gedeelte in, waarin de bas stuwt, spanning creëert, en de andere instrumenten de muziek verder invullen, van accenten voorzien. Visser neemt de vertelling over van Veenstra.
Er is enige ruimte voor humor, getuige ‘rosa’, “het lied als gehoord op het herentoilet”, met Alblas op trombone, al is de humor wrang. Er schuilt leed achter, wat goed naar voren komt in de tekst en in het sobere en sombere instrumentale tweede deel van het lied, waarin Van Houdt accordeon speelt. Mooi is de tegenstelling tussen de minimale pianoklanken en de hortende en stotende bas van Alblas in ‘(gevonden) voorwerpen (op weg naar het station)’.
Het album eindigt met het stemmige ‘brodski (waar men bij de vis…)’. Van Houdt speelt spaarzaam, waarbij de lang doorklinkende tonen opzien baren. Zijn spel wordt voorzien van scheve percussieve accenten, meer niet. Het is een melancholiek einde van een album dat – met en zonder voorkennis – intrigeert, tot nadenken stemt, ontroering teweeg brengt, verwarring zaait en bewondering oogst. Het onorthodoxe maar doordachte spel, met lange instrumentale gedeelten, het geduld waarmee de muziek wordt gebracht, de poëtische teksten en de gedrevenheid van de muzikanten maken pas maar op… tot een gedenkwaardig album. Het geeft zijn geheimen nooit helemaal prijs, dus je blijft er keer op keer geboeid naar luisteren."
--
Review by Jan Willem Broek in Subjectivisten:
"Bij een nieuwe van Plan Kruutntoone zit ik altijd op de punt van mijn stoel, want deze Groningse groep brengt weliswaar mondjesmaat hun releases uit, maar wat er van hen verschijnt is bijzonder, intens, raak, onvoorspelbaar, stuurloos en avontuurlijk. De naam van dit in al 1991 opgerichte combo, komt van een bizar verhaal van Belcampo. De groep ontwikkelt zich van avant-rockband gelardeerd met experimenten, Oost-Europese muziek, jazz en poëzie en teksten in het Servo-Kroatisch, Nederlands en Engels tot een meer conceptueel gezelschap, dat noodgedwongen nieuwe vormen van volksmuziek zoekt die beter past bij een ten nadele veranderend Europa. Soms heel gedetailleerd en op andere momenten bijna kaal. Iedere keer komen ze weer anders uit de hoek en hun albums zijn stuk voor stuk ook prachtig en origineel vormgegeven. Totaalkunst die je zelden zo treft. Dat alles onder de bezielende leiding van muzikant/poëet Hansko Visser.
Dat ze een keer samenwerken met één van de meest avontuurlijke pianisten van Nederland, te weten Reinier van Houdt, is dan ook niet verwonderlijk. Van Houdt kom je tegen op werken van Current 93, Francisco López, Alvin Curran, Scanner, Robert Ashley en Charlemagne Palestine en heeft gewerkt met John Cage, Luc Ferrari, Olivier Messiaen en Alvin Lucier. Daarnaast voert hij composities uit van Giacinto Scelsi, Erik Satie, Karlheinz Stockhausen en ga zo maar door. Hij is tevens één van de drijvende krachten achter het experimentele muziekcollectief MAZE en valt meermaals in de prijzen. Ik zal niet alles oplepelen, anders zitten we hier morgen nog. Gewoonweg één van de coolste klasbakken op de piano (en meer).
Samen brengen ze nu het album met de ludieke titel pas maar op, want deze tas is van zorro (en zorro houdt van mij), die op eigengereide wijze gebaseerd is op “L’ Histoire du Soldat” van Igor Stravinsky. Maar ook Vsevolod Garsjin en Sasja Sokolov spelen tekstueel een rol. Naast Hansko (stem, gitaar, Rosa, Chleb, piano scores) en Reinier van Houdt (piano, accordeon, Chleb), waarbij Rosa en Chleb door Hansko ontworpen instrumenten zijn, wordt Plan Kruutntoone hier verder gecompleteerd door Chris Muller (drums, motor, orgelgebrul), Bas Alblas (bas, trombone) en gastvocalisten Margijn Bosch en Jurgen Veenstra. Ze brengen hier 10 grofkorrelige stukken, die schaven, schuren en schokken. Je krijgt veelal enkel wat stippen aangereikt, waarbij je als luisteraar de lijnen zelf intekent, net als die tekeningen met cijfers en stippen. Alleen hier gaat de route nooit lineair of logisch. Daaraan hoor je zowel het compositie- als improvisatietalent van beide. Slechts een paar bakstenen, wat hout en een paar dakpannen en toch wordt het een huis waarin je kan en wil wonen. Het is muziek die wel wat vergt van de luisteraar, maar de beloning is groot. Een intrigerend indringend hoorspel, dat voorzien wordt van vaak bevreemdende maar biologerende teksten. Hoewel je het eigenlijk niet echt met iets kunt vergelijken, moet je denken aan een experimentele caleidoscopische hybride van The Ex, Sonic Youth, Palinckx en Igor Stravinsky. Een groots, onconventioneel en meeslepend kunstwerk!"
